Eerlijkheid en oprecht zijn: food for thought voor je eindejaarswensen

Wanneer ik het tijdens een training of coachingsessie over waarden heb, komen bij trainees of coachees eerlijkheid of oprechtheid steevast in de top drie terecht. Trouwens heel vaak op één.  Het omgekeerde zou voor de niet-psychopaten onder ons nogal shockerend zijn. Stel je voor dat iemand je zegt: “Oneerlijkheid en onoprechtheid zijn mijn belangrijkste waarden”. Je tenen zouden van minder krullen.

Eerlijkheid en oprechtheid kan betekenen dat je het waardeert dat anderen steeds eerlijk en oprecht tegen jou zijn en dat je dit zelf ook altijd bent, of hiervoor alleszins je uiterste best doet.

Maar is dit wel zo in real life?

Wat is trouwens de betekenis van de containerbegrippen eerlijkheid en oprechtheid? Is het wel mogelijk om een universele en voor iedereen aanvaardbare definitie te formuleren? Of construeren we daarover allemaal onze eigen waarheid. Meestal eerlijk en oprecht dus? Of doorgaans? Maar hoeveel is meestal en doorgaans dan wel?

Voor de ene betekent dit niet liegen of bedriegen. Daarmee zeg je vooral iets over wat je niet doet maar totaal niets over wat je wel doet. Eerlijkheid door weglating als het ware.

Voor de andere is het dan weer steeds ongezouten je mening en opinie spuien over wat je van de situatie of de anderen vindt. Mijn ervaring is dat zulke overeerlijke medemensen het wel eens supermoeilijk hebben wanneer die anderen even cru en openhartig hetzelfde met hen doen. Of wanneer ze volgens hen een wat vreemde reactie krijgen. Mensen met lange tenen trappen met hun oversized voeten snel op andermans tenen?

En zo kan ik nóg heel wat invullingen van eerlijkheid en oprechtheid verzinnen.

Eerlijk en oprecht  zijn naar anderen toe is uiteraard – meer dan – zinvol. Het is een erg belangrijke waarde. Denk ik toch. Voelt zo aan. Alleen is het niet altijd zo gemakkelijk in de praktijk om te zetten. Het vraagt moed en kracht om dit te doen. Zeker om het van een ander te accepteren. Veel hangt af van de manier waarop het gebeurt en de timing ervan.

Eerlijkheid en het oprecht zijn houdt ook risico’s in. Je laat het achterste van je tong zien. Je ware gelaat. Waar je voor staat. Alle kaarten in je hand liggen nu bloot op tafel. En dat kan in je nadeel draaien? Er kan misbruik van gemaakt worden? Juist. Maar so what?

Want in heel dit gedoe durven we wel eens iemand over het hoofd zien. Iemand die ik wel eens de belangrijkste persoon in jouw leven durf te noemen. Namelijk jezelf. Hoe eerlijk en oprecht ben je naar jezelf toe. Hoe zit het met jouw jezelfindespiegeldurvenaankijken moment? Het vraagt nóg meer kracht en moed om dááraan te beginnen. Soms krijg je wel eens het gevoel een soort doos van pandora te gaan openen. Maar veel keuze is er niet. Je sleurt jezelf tenslotte overal mee en wanneer je tegen jezelf niet eerlijk en oprecht bent, dan ben je de facto altijd oneerlijk en onoprecht. En anderen zien dat en voelen dat aan. Die kijken daar los door. Maar dát spiegelen ze dan weer te weinig terug. Ook niet eerlijk en oprecht van hun kant.

Doe daarom de volgende oefening. Let op, nu  wordt het een beetje akelig. Neem even de tijd en zet jezelf op een comfortabele stoel voor een leuke spiegel. Adem een keer of tien diep in en uit. Kijk de persoon in de spiegel recht in de ogen en vraag: “Hoe eerlijk en oprecht ben jij tegen jezelf op een schaal van nul tot tien?”. En dan, twee: ”Wat kan jij meer of minder doen om dichter bij die tien te geraken?” Laat twee maar achterwege wanneer je antwoord op de eerste vraag al een tien was of het je allemaal geen moer kan schelen. En ook dat laatste is een eerlijke en oprechte keuze.

Alleszins nog een prettig eindejaar en een super-eerlijk en mega-oprecht maar vooral spetterend 2017.

Carl Vanhemelen, Managing Partner ImproveMenT