Authenticiteit

Geschreven door Dirk De Corte op *}

Mag het iets minder?

Als trouwe lezer van deze rubriek, zou u het mij misschien niet nageven, maar ik ben in wezen een vrolijk mens. Van nature stap ik onbezorgd fluitend het leven door en ben ik een epicurist par naissance, een adept van het carpe diem principe. Ik hou, in de regel, intens veel van de mens en bekijk de omgeving als goedgunstig. Daarbij ga ik, volgens de ware joods-christelijke traditie, uit van de schoonheid des mensen en heb ik respect voor het echte zijn, voor one’s true self, zoals Obama dat zijn speeches laat klinken.

Ik huldig het principe van de zelfbeschikking der volkeren, in micro-versie vertaald in het recht van zelfexpressie voor iedereen. Opnieuw: naar ieders wil, vermogen en goeddunken. Ik heb dus alles om het credo van authenticiteit, als synoniem voor echtheid en dus waarheid, wellustig te omarmen.

Clown schoenenEn toch… . Bij tijden vind ik het vréselijk. Dat iedereen zo maar zijn ding doet. En, vooral, màg doen. En daar onder het vlag van authenticiteit nog mee wegkomt ook. Het zal deze zomer wel weer van dattum zijn. Stranden vol met veel te blote lijven, in alle vormen en formaten – “omdat het toch vakantie is en we toch onszelf mogen zijn”. Waardoor je plots weer begrijpt waarom de zee zich, bij het zien van al dat fraais, twee keer per dag terug trekt. Ik wacht op de dag dat die zee het opkomen een keertje overslaat, aangevuurd door een onafhankelijke vakbond in permanente staking gaat en zich pas weer tot vloed wil bekeren wanneer de authenticiteit die zich voor haar neus ontbloot in esthetischer banen is geleid.

Gewone stervelingen wil ik daarbij nog wel eens pardonneren en het hele gebeuren als een onbedoeld bijeffect van ontvoogding zien. In een zeldzaam milde bui wil ik het zelfs onder zelfontplooiing catalogeren. Maar eens het mee de strandhanddoek is ingerold, moet het deksel er terug op en mag het niet langer in alle breedte op de medemens worden losgelaten. En al helemaal niet als het als dagelijkse mores ons professioneel functioneren gaat bepalen.

My way orHet is pas echt fout beginnen gaan wanneer authenticiteit als mantra door business schools werd verkondigd. Waren we net van Beotiërs van het slag Jack Welch af met hun “my way or the high way” getier, hadden we net wat mensgerichtere, compassionelere omgangsvormen in de corporate world binnengesmokkeld, staat daar plots het monster van de authenticiteit voor de deur. Het toon u zoals u werkelijk bent dictaat, met alle gevolgen van dien. Bullebakkerij die vroeger met lijfstraffen werd beloond, was nu plots een na te streven veruitwendiging van diep authentiek gedrag. Leidinggevenden die voordien werden weggezet als emotionele analfabeten met een EQ van onder het vriespunt, konden vrijelijk hun echte zelf kwijt. Want zij voelden het zo aan, het kwam van binnenuit en was dus ipso facto te accepteren, als een stuk onkruid dat wordt omarmd als de geurende roos, terwijl alleen kärcheriseren milieutechnisch aan de orde is.

“Wees u zelf” dus… Laat uw gedrag ongekuist op de wereld los. Stoor u aan God noch gebod, draai alle sluizen open, en geef u over aan authentieke emotionele lozingsdrang. De gevolgen laat zich raden: we zijn beland in een onhygiënische chaos van gedragsincontinentie, een orgie van egocentrisme enkel bedekt door het doorzichtige vijgenblad van de authenticiteit.

Op momenten waarop de mensheid wordt bedreigd, moet de wijsheid opstaan en zoekt de intellectueel steun bij de gestelde lichamen. En omdat De stoeten Ostendenoare eind jaren negentig roemloos ter ziele is gegaan, moet men zich wenden tot de Harvard Business Review, die in zijn januari nummer van 2015 eindelijk eens man en paard (man and horse) heeft genoemd en het hele authenticiteitsgedoe eens deftig is gaan fileren. Niet met zo maar wat klunzen die om het even wat vertellen, maar met deftig professoraat, geleerden die werken met longitudinaal onderzoek en God en Klein Pierke gaan bevragen. De titel zegt het al: “The Problem With Authenticity. When It’s OK To Fake It Until You Make It” (met allemaal hoofdletters zoals dat hoort bij Amerikanen die de wereld toespreken en van hun gelijk overtuigd zijn).

HBRHun conclusie is zo helder als koelwater van een kerncentrale zonder scheurtjes: authenticiteit is bij de meeste bedrijven een doorgeschoten vorm van morbide egocentrisme. In plaats van op zoek te gaan naar de inner self moet de homo corporaticus dringend op zoek naar de outer self. Geen gedelf of gebagger meer naar gevoelens in de eigen emo-winkel, gekoketteer met de eigen psyché, maar de blik naar buiten, naar het effect van al die authenticiteit op de weerloze medemens. In plaats van meer insight in jezelf, moeten we dringend op zoek naar outsight.

Uit onderzoek blijkt immers dat mensen die succesvol zijn, dat zijn ondanks en niet dankzij die authenticiteit. Authenticiteit verwordt vaak tot je reinste navelstaarderij die zichzelf als norm neemt, terwijl we sinds Copernicus het heliocentrisme hebben omarmd: we zijn niet het centrum van het universum, maar een deel van een geheel en bestaan ook maar dankzij dat geheel. Authenticiteit bevestigt oude gewoontes en gebruiken en fnuikt elke vorm van zelfontwikkeling. En voor het geval u mij niet gelooft (wat trouwens uw goed recht is), gooi ik er maar gelijk een citaat uit het kwestieus artikel (HBR, January 2015, p. 51-59) tegenaan “An important part of growing as a leader is viewing authenticity not as an intrinsic state but as the ability to take elements you have learned from others’ style and behaviors and make them your own“.

ThatcherVoor veel mensen is hun heilige authenticiteit hun graf dat ze zelf delven. Wie dat niet gelooft, leest best Margaret Thatcher’s Authorized Biography van Charles Moore. Op de duur was iedereen haar authenticiteit zo beu, haar gewoonte om mensen uit haar eigen omgeving authentiek te kleineren, dat ze door haar inner circle werd kaltgestellt. Laat het u een les zijn die u na deze ongetwijfeld zonnige zomer aan een of ander strand ter harte moet nemen: authenticiteit bevestigt oude gewoontes en laat geen zelfontwikkeling toe! Concentrating on who you are can keep you stuck in the past. En zeg niet dat van het Groenewoud, maar de Harvard Business Review het gezegd heeft.

Gooi die authenticiteit dus over boord en hoor eens bij uw omgeving wat ze van al dan geauthenticiteer vinden. U wordt er misschien een schoner mens van.

Dirk De Corte, Managing Partner, ImproveMenT