Voetbal een kwestie van leven of dood? Wat een onzin!

Geschreven door Dirk De Corte op *}

Over het WK, de managers en hun kunstjes

Daar gaan we dus weer. Op 14 juni begint het en op 15 juli is het gedaan. Dat is vier en een halve week. Driekwart van de wereldbevolking weet meteen waarover ik het heb: het wereldkampioenschap voetbal. De vierjaarlijkse hoogmis rond de belangrijkste bijzaak in het leven. Mét de Rode Duivels. Naast onze staatsschuld van vierhonderdvijfennegentig miljard euro het enige wat België nog bijeenhoudt.

Vaak moet er iets gebeuren voordat er iets gebeurt. JC.

“Sommige mensen geloven dat voetbal een kwestie is van leven of dood. Die snappen er niets van. Het is veel belangrijker.” Met lengten mijn favoriete voetbalquote, afkomstig van de legendarische Liverpoolcoach Bill Shankly. De man zijn passie voor the game maakte dat honderden anekdotes over hem de ronde deden. Op één daarvan reageerde hij als volgt: “Maar neen! Natuurlijk klopt er helemaal niets van dat verhaal dat ik mijn vrouw voor onze huwelijksverjaardag zou hebben getrakteerd op een wedstrijd uit bij Rochdale. Hoe zou iemand als ik kunnen trouwen tijdens het voetbalseizoen. Ten eerste: het was een cadeau voor haar verjaardag. En, ten tweede, het waren de reserven van Rochdale”. Shankly was een rechttoe-rechtaan kerel. Geen zeveraar. Een andere van hem: Als je niet weet wat je met een bal moet doen, schiet ‘m dan gewoon in doel. Over andere opties kan je’t daarna nog hebben.

Ik heb geen mening over voetbal. Ik heb verstand van voetbal. Dat zijn twee verschillende dingen. Het is geen mening, het is weten waar je het over hebt. JC.

Wat leert voetbal je over het leven? Het is zoals het leven. Eindig, onrechtvaardig en de beste wint niet altijd. Ter illustratie: tijdens de jongste vijftien seizoenen in de Champions League won de ploeg met de hoogste UEFA-coëfficient maar in 57% van de gevallen. Voor niet-kenners: de UEFA-coëfficient rangschikt alle Europese clubs op basis van al hun wedstrijden in de Europese competities van de jongste vijf jaar. Dus: als “zwakke ploeg” heb je toch 4 kansen op 10 om niét te verliezen. En voetbal is de enige sport waar je als slecht spelende ploeg nog kan winnen en dus het scorebord op het einde van de wedstrijd niet altijd de waardeverhoudingen op het veld uitdrukt.

Een goeie club wint als het goed gaat en verliest niet als het slecht gaat. JC.

Maar daar wil ik het dus niet over hebben. Wel over die rare sjarels die je langs de lijn zal zien staan. De coaches. De managers. De trainers. Je zal ook nu weer zien dat alle versies op dit wk de revue zullen passeren. Van wild over en weer huppelend en druk gesticulerend tot nors voor zich uit kijkend en zwijgend kauwend. De vraag wat een coach succesvol maakt en wat niet is makkelijk te extrapoleren naar wat een manager in een bedrijf succesvol maakt of niet. Hoe maak je van een groep getalenteerde figuren één team? Door er als een brulaap tegenaan te schreeuwen? Of door ze ’s avonds hand in hand rond een kampvuur een Kumbaya-moment te laten beleven?

Voetballen is heel simpel, maar het moeilijkste wat er is, is simpel voetballen. JC.

Alvast één vaststelling: grote know-it-alls, betweters met enkel zichzelf als referentiepunt, pre-Copernicanen met de nulmeridaan door hun reet, blakend in het centrum van het universum zal je op deze wereldbeker niet zien. Dat is alvast een geruststelling.

Wie kritiek op me heeft, heeft er meestal geen verstand van. JC

Let dus eerst op Joachim Löw. De huidige coach van Duitsland. Matig voetballer, bracht het nooit verder dan vier selecties voor de (toen nog West-)Duitse beloften. Geboren in Schönau im Schwarzwald. Dat zegt al iets. Je denkt dan spontaan aan helende baden en water met een metaalsmaak. Dokters in lange jassen die zich met Herr Magister laten aanspreken. Löw is de meest succesvolle Duitse bondscoach ooit. Hij leidde Duitsland in 160 wedstrijden. Daar werden er 106 van gewonnen, 30 gelijkgespeeld en slechts 24 verloren. Dus: Duitsland verliest één op zijn zeven wedstrijden. Ik hoor het u al zeggen. “Ah! Dat zal dan tegen ons in de finale zijn”. Neen dus. Een wk telt weliswaar (voor de finalisten althans) zeven wedstrijden – maar als onze Duivels tegen Duitsland moeten kan dat enkel in de kwartfinales zijn. Dat is in wedstrijd vijf. Hoe dat komt? Te ingewikkeld om uit te leggen.

Als ik zou willen dat je het begreep, dan legde ik het wel beter uit. JC.

Terug naar Löw. Hij kent zijn eigen zwakheden: “Ik snoep graag. Koekjes, chocolade, ijs, alle deserts. En ik drink te veel koffie. En graag een glas wijn.”. Schwarzwaldklinik ver te zoek dus. “Maar ik hou van orde en stiptheid. Discipline op een veld. En correcte omgangsvormen”. Wat dat laatste betekent, is binnen de kern van de Mannschaft duidelijk. Je spreekt Herr Löw aan met Sie en niet met du. “Een van de spelers begon me met “du” aan te spreken. Ik was geshockeerd. Had er ook nooit toestemming voor gegeven. Ik was toen nog assistant-coach. Dat kon dan nog nét. Maar nu? Als hoofdcoach? Neen? Duidelijk neen.”

De beste moet zich altijd aanpassen aan de rest. Ik heb me mijn leven lang naar anderen moeten richten, terwijl iedereen dacht dat het omgekeerd was. JC.

Dan is Gareth Southgate een ander type. De England boss. Hij speelde nooit voor een echte topclub maar haalde toch 57 keer de nationale ploeg. Heel bescheiden man. Waar trouwens, gelet op de kwaliteit van de Engelse selectie, ook alle reden voor is. Werd door de Engelse voetbalbond eigenlijk aangesteld als assistent van de veel flamboyantere Sam Allerdyce, de man die als twee druppels water op Dalziel uit Dalziel en Pascoe lijkt. Allerdyce moest de baan ruimen omdat hij door een journalist in een fake gesprek werd verleid tot het aannemen van geld voor verkoop van spelers. Wat ze bij de Engelse voetbalbond niet compatibel vonden met de job van bondscoach. Out Sam. Enter Gareth.

Southgate over zichzelf: “Ik kom niet graag op de voorgrond. Grote verklaringen. Brede analyses. Ik geloof er niet in. Bij de clubs waar ik speelde, noemde ze me Mr Nice Guy. Dat klopt. Let op: ik ben ambitieus. Wil resultaten halen. Maar niet door geroep en getier. Laat de spelers het op het veld maar doen. En waardering en respect. Daar haal je resultaten mee”.

Als je geen keuze hebt, hoef je ook niet te kiezen. JC.

En nu eentje voor de quizzers. Ken je Adenor Leonardo Bacchi, roepnaam Tite (wat je in het Braziliaans-Portugees blijkbaar als tsjitsji uitspreekt), de bondscoach van de Seleção, roepnaam voor de Braziliaanse nationale ploeg? Tite is een prater. Veel, breed, luid en lang. Tegen alleman en iedereen. Spelers, scheidsrechters, journalisten ook. Hij houdt van lange monologen die flirten met filosofische traktaten aan de ene, regelrechte café-praat aan de andere kant. Soms bloedernstig, dan weer idioot. Een kruising tussen Hugo Camps en Jan Mulder. Kortom, hij lult zich overal uit. “Wat ik zeg, maakt op zich niet uit. Voetballers weten het zelf ook wel.”. Hij komt ermee weg. En in Brazilië kunnen ze ermee leven.

Over het algemeen begrijpt iedereen me wel. Het is dat ik sneller denk dan praat. Vaak ben ik er al voorbij en dan moet ik het nog zeggen. JC.

Didier Deschamps, de Franse coach, houdt niet van praten. Geboren in Bayonne, de hoofdstad van Frans Baskenland. Baskenland. Pas recent een plek van dialoog. Als het op communiceren aankomt is Didier nog vieux style. “Un caractère à double tranchant”, noemde ze hem ooit in L’Equipe. Minzaam als het kan, graniet-hard als het moet. En voor Didier moet het nogal vaak. Bij Deschamps is het My Way or the Highway. Hij haalt er resultaten mee. Ook al omdat hij een gemiddeld getalenteerd elftal als ploeg laat spelen. U voelt het al. Frankrijk wereldkampioen.

Ben ik autoritair? Neen, hoor. Maar ze moeten wel doen wat ik zeg. JC.

Hebben we nog tijd voor onze Roberto Martinez? Eventjes. “Wonderful. Delighted. Great atmosphere. Fantastic players. Great challenge. Do our very best. Have to be strong and resilient”. Dat was zijn commentaar bij de voorbereiding van de wedstrijd tegen Gibraltar, op de FIFA-ranking de nummer 196 op 211. Stel hem een moeilijke vraag en je krijgt It’s tactical. Not easy. One has to make a choice. Ik vind het schitterend. Werkte hij in een call centre, hij gaf opleidingen over hoe je op een vriendelijke manier iemand niet helpt. Ook een kunst. Je wordt er, Hazard, Lukaku, De Bruyne ten spijt, in de kwartfinale mee uitgeschakeld. Maar je hebt er een uitleg voor. Nu al uitkijken naar de persconferentie.

Voordat ik een fout maak, maak ik die fout niet. JC.

Oh, ja. De citaten zijn eigenlijk wat er in dit stuk echt toe doet. Ze komen van de enige ware voetbalmessias. Met niet alleen de initialen van Jesus Christus maar ook Zijn profetieën: JC aka Johan Cruijff.

Dirk De Corte
Managing Partner, Improvement